به روایت آرزو خسروی
مدیریت و راهاندازی فرش آنلاین چیزی بود که باعث شد آرزو خسروی سازمان ملل و زندگی در خارج از کشور را رها کند و به ایران برگردد. فرش آنلاین، مدت کوتاهی بعد از شروع کار وارد بازارهای بینالمللی شد و صادرات فرش را آغاز کرد. در ادامه داستان زندگی آرزو خسروی، کارآفرین زن ایرانی در رویداد چامه ۸ را مطالعه میکنید.
حضور آرزو خسروی در روزنامه جام جم از ۱۸ سالگی
آرزو خسروی: داستان برند فرش آنلاین از زمانی شروع شد که من در ۱۸ سالگی کنکور دادم و وارد دانشگاه شدم. تقریبا میتوان گفت در تمامی کنفرانسهای دانشگاه بهترین بودم و والدینم همیشه به این کنفرانسها دعوت میشدند. از ابتدا به دلیل خوب بودن زبان انگلیسی به روزنامه جام جم رفتم. بخشی به نام پانوراما داشت که روزنامهنگاران در این بخش به صورت انگلیسی در مورد مسائل مختلف، مطلب مینوشتند. از آن جایی که دغدغه اصلی من مساله زنان بود، محتواهایی در مورد توانمندسازی زنان مینوشتم.
اولین کار من در جام جم ترجمه یک کتاب انگلیسی زبان برای مدیرم در مدت زمان سه ماه بود. من در ۱۸ سالگی شبانه روز مشغول ترجمه کتاب ۲۰۰ صفحهای بودم که در نهایت راهی برای ورود من به این روزنامه شد.
بانوی کارآفرین ایرانی، از جام جم تا تهران تایمز
آرزو خسروی: با توجه به تجربه من از روزنامه جام جم، روزنامه تهران تایمز درخواست همکاری به من داد. در این روزنامه نیز مقالههایی با زبان انگلیسی در حوزه بانوان مینوشتم؛ مقالههایی در حوزه آزار جنسی و خشونتهای کلامی که آن روزها برای بانوان مسئله بود. با این وجود، روزنامه تهران تایمز نیازهای مرا برآورده نمیکرد. خلاقیتی در کار نبود و من نمیتوانستم حرف خودم را بزنم و روزنامه فضای به شدت بستهای داشت. در همان زمان به فکر این بودم که یک کار بزرگتر را تجربه کنم.
ورود آرزو خسروی به سازمان ملل
آرزو خسروی: قبل از ۲۰ سالگیام بود که با فرصت شغلی (Job Vacancy) از سازمان ملل مواجه شدم. مدارک و رزومه خود را برای سازمان ملل ارسال کردم. بعد از مدتی من را برای مصاحبه دعوت کردند و به دفتر سازمان ملل در تهران مراجعه کردم. سوالات زیادی از من پرسیدند با اینکه سن زیادی نداشتم اما به خوبی پاسخ میدادم. در حین مصاحبه بود که مدیر پروژههای سازمان ملل آمد و گفت که با من همکاری میکند، چون از صحبتهای جسورانه من خوشش آمد. اولین پروژه سازمان ملل، انتخابات خارج از کشور عراق (IOM) بود و تجربه سختی برای من به شمار میآمد.
تقریبا میتوانم بگویم سال اولی که در سازمان ملل بودم، سختترین روزهای کاری عمر من بود. در آن مدت یاد گرفتم که چقدر باید با نظم کار کرد. مدیر من فردی ایتالیایی بود که در شروع کار دستیار ایشان بودم، به شدت ناراحت بود که با یک ایرانی کار میکرد. همه ایمیلهای من را پس میفرستاد از ایمیلهای من ایراد نگارشی میگرفت و این نشانه نظم و قانونمندی بود. کار در این فضا برای من بسیار سخت بود اما من آنقدر خوب کار کردم که الان خانم مونیکا بلوچی از دوستان من است.
انجام پروژههای آموزش به کودکان و توانمندسازی بانوان توسط آرزو خسروی
آرزو خسروی: بعد از دو سال فعالیت در سازمان ملل، پروژههای بزرگی به من محول میشد؛ پروژههایی مانند آموزش به کودکان و توانمندسازی بانوان در شهرهای مختلف کشور عزیزمان. اعضا سازمان ملل در من جسارت را دیدند و متوجه شدند که من به پروژههای مناقشه برانگیز علاقه دارم؛ پروژههایی مانند بررسی مسائل تجاوز به زنان و حقوق جنسی که تا آن زمان در ایران خیلی بحث نمیشد و جزء خط قرمزها بود. به مرور مناطقی که باید کار میکردم افزایش پیدا کرد و به مناطق حوزه خلیج همیشه فارس رسید. من همزمان با بسیاری از سازمانهای مردم نهاد (NGO) کار کردم و همه جا من را شناختند.
بهترین مقاله آرزو خسروی در سازمان ملل
آرزو خسروی: در کشورهای خارجی از نوع پوشش من تعجب میکردند. فکر میکردند که ایرانیها در صحرا و چادر زندگی میکنند. این بازخوردها باعث شد که با پیشرفت من، کارهای بزرگی در سازمان ملل انجام دهم.
در سال ۲۰۰۴، مقاله من در سازمان ملل در ژنو به عنوان برترین مقاله انتخاب شد. وقتی به ایران برگشتم در حوزه صلح در خانواده (Peace In The Family) فعالیتم را ادامه دادم. بیرون از ایران، خانوادهها را سست میدیدند یا فکر میکردند که مردسالاری در ایران رواج دارد. در حالیکه خود من نمونهای بودم که در خانوادهام جنسیت مهم نبود.
زنان ایرانی قویترین زنان خاورمیانه
آرزو خسروی: سازمان ملل تحقیق مهمی با دانشگاههای آلمان انجام داد. در این تحقیق همراه با ۱۴ زن از کشورهای مسلمان، به این نتیجه رسیدیم که زنان ایرانی توانمندترین زنان در خاورمیانه هستند. مثلا بهترین پزشکان آلمان، اغلب ایرانی بودند که درصد قابل توجهی از این پزشکان، بانوان ایرانی بودند. این مقاله در سازمان ملل به عنوان یک مقاله رسمی عنوان شد، که زنان ایران در جامعه اروپا هم به شدت توانا هستند. روزنامههای ایرانی در آن روزها از برترشدن مقاله من در ژنو نوشتند.
داستان زندگی آرزو خسروی
آرزو خسروی: ۱۸ ماه پیش پدرم که بزرگترین الگوی زندگی من بود و هست، فوت کرد. پدرم کسی بود که باعث شد روند زندگی من متفاوت شود و از جایی مثل سازمان ملل سردرآورم. بنا به تربیتی که از کودکی داشتم و تجاربی که در جوانی در سازمان ملل و فضای بینالمللی به دست آورده بودم، میخواستم اثرگذارتر باشم. دلم میخواست کاری کنم که از لحاظ درونی آنقدر تاثیرگذار باشد که زنان ایرانی از فقر جدا شوند. وقتی زنان ما از فقر جدا شوند، مطمئنا با قدرت بیشتری زندگی خواهند کرد.
تغییر مسیر زندگی آرزو خسروی به تجارت الکترونیک
آرزو خسروی: همه این موارد و وقایع سال ۱۳۸۸ باعث شد که من تصمیم بگیرم که کاری برای خودم بکنم که بسیار جسورانه بود. تصمیم من به شدت با مخالفت اطرافیان مواجه شد،؛ مخصوصا خانواده همسرم. در آن زمان من شغل مناسب و رده بالا با درآمد دلاری داشتم و همسرم هم یک شرکت داشت. با تمام این شرایط ما تصمیم گرفتیم که کاری بدون وابستگی به جایی انجام دهیم؛ یعنی کاری که خودمان تصمیم بگیریم و به آرزوهایی که در این چند سال داشتیم تحقق ببخشیم. در آن زمان من دانشجوی ارشد حقوق بینالملل بودم و تجارت الکترونیک برایم بسیار جذاب بود.
در آن زمان بیشتر خریدها در اروپا به صورت اینترنتی انجام میشد. از طرفی من میدیدم که ایرانیها در خاورمیانه باهوشترین افراد در استفاده از اینترنت بودند. به این فکر افتادم که باید کاری کرد. از طرفی الگوی من پدرم بود، پدر من در تهران دندانپزشک بود و بعد از ۲۵ سال متوجه شد که دندانپزشکی برای مردم اطراف تهران بسیار پرهزینه است و تصمیم گرفت مطب خود را به اطراف تهران منتقل کند. پدرم مراجعین بسیاری داشت که به این افراد خدمات بسیار منصفانه و بعضا رایگان ارائه میداد.
داستان موفقیت فرش آنلاین، اولین پلتفرم فروش اینترنتی فرش
ٰآرزو خسروی: فرش آنلاین در سال ۱۳۸۹ به دنیا آمد. اگر خاطرتان باشد آن زمان اینترنت به صورت دیالآپ (Dial-Up) بود. حدود ۶ ماه روی فرش آنلاین و فعالیتهایش مطالعه کردیم. این موضوع برای ما بسیار جدی بود؛ چرا که من و همسرم تمام زندگی خود را کنار گذاشتیم و متمرکز بر پلتفری شدیم که به آن اعتماد داشتیم. خانواده همسرم از تجار خوشنام فرش بودند، این عامل باعث شده بود که ما شناخت بازار داشته باشیم. من تجارت الکترونیک را میشناختم و همسرم هم بازار و فضای IT را به خوبی میشناخت.
بعد از حدود ۷-۸ ماه تحقیق و کار اواخر سال ۱۳۸۹ فرش آنلاین را به عنوان اولین پلتفرم رسمی فروشگاه اینترنتی فرش در ایران بالا آوردیم. روزهای بسیار سختی بود، آن زمان نامهایی مانند استارتاپ، کارآفرینی، فروش کالای اینترنتی مطرح نبود. من فقط بازخوردهای مناسبی میدیدم، وقتی که گلیم کوچک یا ماگ سفالی برای افراد خارج از ایران میبردم، برایشان بسیار لاکچری بود. شاید این گلیم را من ۲ یورو خریدم، اما برای آنها ۱۰۰ یورو ارزش داشت. من مطمئن بودم که اگر کالاهای ما دیده شود، حتما ترند خوبی در دنیا میشود و این مورد انگیزه جدی ما بود. من و همسرم به همراه یکی از دوستان که برنامهنویس بود، سایت فرشآنلاین را راهاندازی کرد. دوستم گفت که مطمئنم هیچوقت فرش آنلاین به جایی نمیرسد.
خلاقیت در فروش فرش آنلاین
آرزو خسروی: ما دو سال کار کردیم و بسترهای قدرتمندی ایجاد کردیم. سال ۱۳۹۰ اینماد (نماد اعتماد الکترونیک) آمد؛ فرش آنلاین ششمین سایت ایرانی بود که اینماد را دریافت کرد. ما اعتقاد داشتیم که تجارت الکترونیکی که شروع کردیم باید اصولی و بر مبنای علم تجارت الکترونیک باشد. از همان لحظه اول ۷ روز بازگشت کالا را درنظر گرفتیم؛ با بیمه ایران صحبت کردیم که محصولات ما را بیمه کند، به طور خلاصه هرکار خلاقانهای که نشان دهد ما مورد اعتماد هستیم را انجام دادیم.
برای دو روز عکسبرداری ۱۵۰۰ دلار پرداخت میکردیم که عکسبرداریهایمان آتلیهای باشد. از طرف دیگر بستر اینترنت ضعیف بود و حجم بالای عکسها به خاطر کیفیت مطلوب، واقعا اذیت کننده بود.
فرش سنتی دستبافت و فروش اینترنتی در فرشآنلاین!
آرزو خسروی: به فکر جذب نیرو افتادیم و بعد از سال دوم واحد لجستیک، مالی و… شکل گرفت. از سال سوم درخواستها از ما بیشتر شد. اگر یادتان باشد، ۱۰ سال پیش همه دوست داشتند فرش ماشینی که مدرن است را بخرند و فروش فرش دستبافت افت کرد. بعد از مدتی فرش دستبافت را وارد مجموعه فرش آنلاین کردیم.
از ابتدا بازاریها به ما میخندیدند. از طرفی چون من زن بودم و با همسرم فعالیت را شروع کردم، همسرم مورد انتقاد جدی قرار میگرفت. به طور مثال به همسرم میگفتند که اگر خانمش نبود، نمیتوانست این کار را بکند. این حرفها به هیچوجه برای ما مهم نبود، برای اینکه ما تصمیممان را گرفته بودیم و معتقد بودیم که انتهای مسیری که شروع کردهایم، موفقیت است. مطمئن بودیم که با درصد ریسک پایینی موفق خواهیم شد.
ورود فرشآنلاین به بازار بینالملل
آرزو خسروی: بعد از سال چهارم بود که سفارشهایی از خارج از ایران داشتیم. از اینجا بود که صادرات ما کمکم شکل گرفت. سال پنجم یا ششم بود که دفتری در کالیفرنیا راه انداختیم و فروش بالایی در آمریکا داشتیم. البته مدتی بعد با روی کار آمدن ترامپ، دفتر کالیفرنیا تعطیل شد. فرش آنلاین همیشه با تهدیدات بیرونی و حوادث پیشبینی نشده روبهرو بود.
سال ۱۳۹۸ و حوادث آبان ماه در نهایت منجر به قطعی اینترنت شد. به عنوان یک کسبوکار اینترنتی انگار دنیا روی سر ما خراب شد. همه این موارد گذشت تا اینکه به تغییر قیمت دلار رسیدیم که چه فاجعههایی به بار نیاورد. از طرف دیگر تحریمهای زیادی هم از راه رسید. تهدیدهای بیرونی کم کم مشتریهای خارجی ما را به حداقل رساند.
فرش آنلاین در چین
آرزو خسروی: ما مشتریهای خارجی خود را داریم، اما آنها تصمیم گرفتهاند که از ایران خرید نکنند. ما تصمیم گرفتیم که دفتری در چین افتتاح کنیم که در حال انجام است. در حال حاضر شرکای خوب چینی داریم. نکته جالب این است که همین شرکای چینی ما که طرحهای ایرانی را کپی میکنند، از فرش آنلاین خرید میکنند. این نکته برای من جای شکر دارد که در این حد تاثیرگذار بودهایم.
توانمندی زنان، هدف اصلی راهاندازی فرشآنلاین
آرزو خسروی: مبنای فرش آنلاین از ابتدا توانمندسازی زنان بود و ما همیشه طبق این مبنا حرکت کردیم. در حال حاضر ۱۲۰۰ زن سرپرست خانوار زیر مجموعه فرش آنلاین هستند. تولیدات این بانوان با آموزشهای مبتنی بر کیفیت روز انجام میشود. این اتفاق باعث شد که این بانوان فرشهای خود را بدون دلال، با قیمت مناسب و کارشناسی شده در فرش آنلاین به فروش برسانند. الان خدا را شکر میکنم که توانستهام روی ۱۲۰۰ زن تاثیر بگذارم.
سالهای قبل در مورد توانمندسازی زنان مقاله مینوشتم اما امروز به معنای واقعی توانستم این توسعه پایدار زنان را انجام دهم. امیدوارم در کشورهای دیگر بتوانیم محصولات زنان ایرانی را به فروش برسانیم. مطمئنم که این راه به خوبی و جسارتی که تا الان داشتیم ادامه خواهد داشت و فرش آنلاین ۵ سال دیگر با الان قابل مقایسه نیست.