مدیرعامل شهر کتاب موسس فیدیبو
در دورانی که کتاب و کتاب‌خوانی عنصری فراموش شده در زندگی ماست، شهر کتاب و مهدی فیروزان توانستند شور و شوق کتاب‌خوانی را به زندگی ما برگردانند. داستان موفقیت مهدی فیروزان، هم‌بنیان‌گذار فیدیبو را در رویداد چامه ۸ مطالعه می‌کنید.
مهدی فیروزان همیشه پیگیر مشکلات دانشجویان و نخبگان جوان است؛ چه زمانی که مدیر انتشارات سروش بود و چه حالا که مدیریت شهر کتاب و شتابدهنده میزو کار را بر عهده دارد. فیروزان زمانی که سن و سال زیادی نداشت مدیریت انتشارات سروش را بر عهده گرفت. او چهره‌های فرهنگی برجسته کشور را در سروش دور هم جمع می‌کرد. نتیجه ۱۲ سال مدیریت فیروزان در انتشارات سروش سودآور شدن انتشارات، رهبری فکری نسل جوان و افزایش قابل توجه تعداد کتاب‌ها و مجلات بود.
مهدی فیروزان: در ابتدا باید بگویم که تحت تاثیر صبحت‌های آقای سروش صلواتیان قرار گرفتم و توفیقی برای من بود که در رویداد چامه ۸ ایشان را از نزدیک ببینم. قبل از شروع صحبتم بگویم که یکی از سخت‌ترین کارها برای من این است که بگویم من این کارها را کرده‌ام و البته مبنای برنامه‌هایی مانند چامه، گفتن کارها است.
به دنیا آمدن فیروزان در یک خانواده فرهنگی
من در یک خانواده‌‌ی فرهنگی به دنیا آمدم. به قول گفته‌های اول انقلاب، خانواده من برآیند یاقوت و طاغوت بوده است. یعنی از یک طرف خانواده‌ام همه علمای دین بودند و اصالت خانواده پدری‌ام به قاجار بر می‌گشت. هر دو خانواده، فرهنگی و معتمد مردم بودند. تربیت من به گونه‌ای بود که کاری را انجام دهم که خدمت به مردم باشد. اولین کار حرفه‌ای من انتشارات سروش صداوسیما بود. در آنجا تجربه بزرگی را کسب کردم. فعالیت بعدی من در فرهنگستان زبان و ادب بود.
استعفا مهدی فیروزان از مدیریت انتشارات سروش
مدیرعامل سابق انتشارات سروش: بعد از عوض شدن مدیریت صداوسیما استعفا دادم؛ چون مدیریت جدید نیاز به مدیران جوان داشت. بعد از این اتفاق نتوانستم بیکار باشم. هر کنفرانسی که در دنیا برگزار می‌شد را چک می‌کردم و مقاله برایشان ارسال می‌کردم. از میان ۲۲ کنفرانس بین‌المللی، ۱۸ مقاله من پذیرفته شد و با هزینه آنها به دنیا سفر می‌کردم؛ تقریبا به ۷۰ کشور سفر کردم.
مهدی فیروزان و راه‌اندازی فیدیبو
موسس فیدیبو: مجید قاسمی یک روز پیشنهاد راه‌اندازی کتاب الکترونیک به زبان فارسی را به من داد. آن زمان کلماتی مثل استارتاپ، شتابدهنده و… شکل نگرفته بود و با این موضوعات آشنایی نداشتم. من علاقه دارم که وقتی کاری را شروع می‌کنم در نوع خود اولین باشد.
بعد از یک سال درد و رنج فیدیبو تاسیس شد. از طرفی سرمایه‌ای نداشتم، مجبور بودم که برای فیدیبو هزینه بیشتری بکنم. زمانی کلکسیونر بودم و شمایل و کلکسیو‌ن داشتم که البته تمامی آنها را برای فیدیبو فروختم. بخشی از این شمایل‌ها را موزه امام علی از من خرید که با قسمتی از آن برای مادرم خانه‌ای خریدم و قسمت دیگر را صرف هزینه‌های فیدیبو کردم. طبیعتا نشد که تمام هزینه‌های فیدیبو را تامین کنم.
فیدیبو یا فیروزان دیجیتال بوک
مهدی فیروزان: فیدیبو شکل گرفت و امتحانش را پس داد؛ البته جامعه نشر به شدت نگران فیدیبو بود یعنی این بستر را هنوز به معنای واقعی قبول نکرده بودند. فیدیبو مخفف فیروزان دیجیتال بوک است. ناشرین به دلیل اعتماد‌ی که به من داشتند، پذیرفتند که کتاب‌هایشان را تک‌تک به ما بدهند و ما کار کنیم.
سرمایه‌گذاران زیادی به سمت فیدیبو آمدند؛ به این نتیجه رسیدم که سرمایه فیدیبو را من نمی‌توانم به تنهایی تامین کنم. بخشی از سهام فیدیبو را فروختم. امروز خیلی راضی هستم که موسس فیدیبو من بودم؛ چون فیدیبو در حوزه کتاب الکترونیک در ایران اولین است. از طرف دیگر خوشحالم که دیجی‌کالا و سرآوا روی فیدیبو سرمایه‌گذاری کردند. فیدیبو باعث شد که من وارد اکوسیستم استارتاپی و دیجیتال شوم.
ورود مهدی فیروزان به دنیای استارتاپها
مهدی فیروزان هیچ‌وقت خودش را محدود نکرد و برخلاف هم سن و سالان خود وارد بازی استارتاپها شد. فیدیبو، شنوتو، جاروب، به‌خوان و لایوبوک از استارتاپ‌هایی هستند که توسط مهدی فیروزان شکل گرفتند. مهدی فیروزان کسی است که در قدمش در هر راهی شکوفایی به بار می‌آورد. او در ادامه از تجربه جدیدش از دنیای استارتاپی می‌گوید.
گذشتن از خانه ۶۰۰ متری برای سرمایه‌گذاری روی ایده‌های جذاب
مهدی فیروزان: من از کودکی، شیطنت‌های زیادی می‌کردم. وقتی به سنین میان‌سالی رسیدم آن شیطنت‌های کودکی هم با من همراه بود و باعث شد که همیشه فعال و ریسک‌پذیر باشم.
جوان‌هایی به سراغ من می‌آمدند که طرح‌های خوبی داشتند ولی من پولی نداشتم تا روی آنها سرمایه‌گذاری کنم. حاصل زندگی و کار اقتصادی شخصی‌ام، خانه‌ای در اقدسیه بود. طبقه بالای این خانه حدود ۶۰۰ متر بود که نصف این فضا کتاب بود. آن خانه را فروختم و الان در منزل اجاره‌ای زندگی می‌کنم. پول این خانه را برای دو کار بزرگ کنار گذاشتم. یکی از آنها تاسیس شتابدهنده میزوکار بود که پسرم محمد علی مسئولش است. او از بچگی در فیدیبو بزرگ شده است و با این حوزه آشنایی کامل دارد.
سرمایه‌گذاری مهدی فیروزان بر لایوبوک و اسپانیکس
استارتاپ بعدی که به سراغم آمد، لایوبوک بود. لایوبوک در حوزه آموزش و مدیریت آموزش فعالیت می‌کند. در ۳-۴ ماه اخیر بدون تبلیغات نزدیک به ۶۰۰ هزار کاربر به دست آورده‌اند. اسپانیکس (برند پوشاک)، استارتاپ بعدی بسیار خوبی بود که توسط ایرانی‌ها طراحی شد. الان در تمامی مسابقات فوتبالی دنیا اثرش را می‌بینید. اولین سرمایه‌گذاری بر استارتاپ اسپانیکس توسط من انجام شد که باعث افتخار من است. برای دور زدن تحریم‌ها این شرکت در بیرون از ایران به ثبت رسید.
داستان شکست مهدی فیروزان در صنعت مد و فشن
مهدی فیروزان: علاقه جوان‌ها به مد و فشن باعث شد که تصمیم بگیرم که چند برند بزرگ دنیا از جمله ورساچه را به ایران بیاورم. ۳ برند مطرح را به ایران آوردم و افتتاح کننده مغازه‌های این برندها نخست وزیر ایتالیا بود که در آن زمان به ایران آمد. بعد از ماجرای برجام این فروشگاه‌ها با شکست مواجه شد. شاید در زندگی‌ام در یک مورد اقتصادی، شکست خوردم که مربوط به همین فروشگاه‌های مد و فشن بود. مطالعات من در این ایده درست نبود بلکه صرفا یک فعالیت احساسی بود.
مهدی فیروزان و فیدیبو
دوران جدید زندگی مهدی فیروزان
مهدی فیروزان: آهسته آهسته استارتاپ‌های دیگری به سراغم آمدند که احساس کردم دوران جدیدی در زندگی من ایجاد شد. سال ۱۳۹۰ فیدیبو به وجود آمد و الان که در سال ۱۴۰۰ هستیم، حداقل ۱۷ استارتاپ موفق را ایجاد یا سرمایه‌گذاری کرده‌ام.
خیلی‌ها نمی‌دانند که من در کنار شهر کتاب، روی این تعداد استارتاپ کار کرده‌ام و علاقه‌ای به اعلامش نداشتم. اگر بخواهم بگویم که فیروزان یعنی چه؟ در دو عبارت خلاصه می‌شود؛ کتاب و محصولات فرهنگی. چون من از ۱۳ سالگی با چاپخانه‌ای که مجله‌های پدرم را چاپ می‌کرد، همکاری می‌کردم.
مهدی فیروزان و مسیر آینده سرمایه‌گذاری
مهدی فیروزان: از این ۱۷ استارتاپ، تنها فقط ۳-۴ استارتاپ مرتبط با کتاب، آموزش و علم نیست. یکی از این استارتاپها در حوزه نفتی است؛ دلیل سرمایه‌گذاری بر استارتاپ‌های خارج از محدوده فرهنگی، علاقه من به بنیان‌گذاران این استارتاپها بود. افراد برای من خیلی مهم‌اند، در بسیاری از اوقات تصمیم من براساس تاثیر اولیه‌ای است که افراد بر قلب من گذاشته‌اند.
روی به‌خوان سرمایه‌گذاری کردم. به‌خوان مشابه Goodreads است؛ البته نه این‌که ترجمه آن باشد بلکه عملکرد Goodreads را دارد و چند خدمت بیشتر را نیز ارائه می‌دهد. در حال حاضر نیز در حال برنامه‌ریزی هستیم که چیزی به نام بوک‌سل را معرفی کنیم. بوک‌سل برای حمایت از کتاب‌فروشی‌های محلی است. امید دارم که بوک‌سل راه‌حلی باشد برای مشاغل کوچکی که توانایی جذب سرمایه بالا و زنجیره‌ای شدن را ندارند اما از لحاظ هویتی زنجیره‌ای محسوب می‌شوند.
حمایت از ایده‌های جوانان توسط مهدی فیروزان
فیروزان سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام داده را حاصل ایده‌های خلاقانه جوانان این مرز و بوم می‌داند. فیروزان محیط مناسبی در شتابدهنده میزوکار خلق کرده که جوانان خلاق با ایده‌های ناب را حمایت کند. در این ۵ سالی که میزوکار فعال است به من انرژی و سرزندگی داده است و این اکوسیستم برای من بسیار ارزشمند است.
مهدی فیروزان و سرودملی
مهدی فیروزان، مدیر تولید سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و اولین واردکننده CD به کشور
در زمان ریاست محمد هاشمی در صداوسیما معاون پارلمان بودم. در جلسه‌ای مطرح شد که سرود ملی مناسبی نداریم و زمانش ۸ دقیقه است و در آن جلسه طبق نظر جمعی من مدیر پروژه تولید سرود ملی جدید شدم. با رهبر معظم انقلاب جلسه‌ای گذاشتیم و نظر ایشان را هم برای سرود گرفتم. برای تولید سرود ملی با بیش از ۷۰ استاد موسیقی برای ساخت این اثر مشورت گرفتم.
فراخوانی برای ساخت آهنگ سرود ملی دادیم و ۵۰ اثر برای ما ارسال شد. سه اثر برگزیده را خدمت رهبری بردیم و یکی از آنان را رهبری انتخاب کردند. بعد از انتخاب موسیقی به سراغ شعر سرود رفتیم که سرود فعلی نتیجه زحمت ۵ شاعر میهن‌مان است. همچنین این سرود باعث شد که برای اولین بار CD را به ایران بیاورم؛ این سرود را به آلمان بردم تا بتوانیم آن را ضبط کنیم و به دست کشورهای دیگر برسانیم.
