نهاد قانون‌گذار باید بستر مناسبی، جهت توسعه اکوسیستم کارآفرینی برای استارتاپ‌ها فراهم کند. عدم شناسایی مسائل و فاصله زیاد رگولاتور با حوزه کارآفرینی، موجب ایجاد محدودیت‌هایی برای کارآفرینان شده است. در نتیجه رگولاتور و اکوسیستم کارآفرینی در جهت تعامل با یکدیگر و برداشته‌شدن موانع موجود باید اقدام کنند. در هفتمین رویداد چامه که برای اولین بار به صورت میزگرد در باغ کتاب تهران برگزار شد، کارشناسان رویداد به موضوع رگولاتوری و قانون‌گذاری پرداختند. این رویداد که با عنوان اکوسیستم، دولت آینده و چالش‌های رگولاتوری برگزار شد، امیر ناظمی؛ رئیس سازمان فناوری اطلاعات، محمد علی یوسفی زاده؛ مدیرعامل آسیاتک، ژوبین علاقبند؛ مدیرعامل لیان کپیتال و مدیرعامل سابق اسنپ و محمد جواد شکوری مقدم؛ مدیرعامل صبا ایده (فیلیمو و آپارات) مهمانان پنل بودند. همچنین آیت حسینی؛ مدیرعامل گروه نشانه به عنوان مدیر پنل در میزگرد رگولاتوری همراه چامه بود.

مدیرعامل فیلیمو و آپارات: برای درک درست واقعیات و مسائل، رگولاتور باید به سراغ استارتاپ‌ها بیاید!

محمدجواد شکوری مقدم؛ مدیرعامل هلدینگ صبا ایده مهم‌ترین مسئله‌ای که باعث دور شدن رگولاتور و حوزه کارآفرینی شده است را عدم درک واقعیات دانست. محمدجواد شکوری مقدم را به جرات می‌توان یکی از افراد تاثیرگذار و مهمِ اکوسیستم استارتاپی ایران دانست. او بنیان‌گذار سایت‌های آپارات، فیلیمو، کلوپ و میهن بلاگ است. محمدجواد در ۱۶ سالگی برنامه‌نویسی را یاد گرفت. او عاشق برنامه‌نویسی بود و مسیر آینده خود را بر این اساس انتخاب کرد. در سال ۱۳۸۸ فیلترینگ یوتیوب، آغاز مسیر کارآفرینی شکوری مقدم بود و فکر راه‌اندازی شبکه اجتماعی کلوپ به سر او زد اما سرویس‌دهندگان ایرانی از همکاری با او امتناع کردند و شکوری‌ مقدم به سراغ تشکیل آپارات رفت. 

 شکوری مقدم معتقد است که اگر دولتمردان، واقعیات امروز را به درستی درک نکنند، دیگر نمی‌توانند مسیری برای آینده تعیین کنند. این کارآفرین ایرانی معتقد است که برای درک درست واقعیات رگولاتور باید به استارتاپ‌ها اعتماد و به آن‌ها مراجعه کند. مدیرعامل آپارات با توجه به تجربیاتی که در این سال‌ها با رگولاتور داشته، معتقد است که تعامل بین رگولاتور و اکوسیستم کارآفرینی از جنس محدودیت است و این موضوع باید تغییر پیدا کند. شکوری‌ مقدم اصلی‌ترین مسئله و مانع تعامل درست بین قانون‌گذار و استارتاپ‌ها را عدم درک درست واقعیات می‌داند. او معتقد است که اگر برنامه‌ای در گذشته ساخته شده است، در فرهنگ و اقتضائات خود بوده و شرایط الان بسیار تغییر پیدا کرده است. 

محمد جواد شکوری مقدم، راه‌حل خود برای تعامل بین رگولاتور و استارتاپ‌ها را ایجاد چهارچوبی مشخص و پویا در قوانین می‌داند و اشاره می‌کند: «پویایی قوانین باید در چهارچوب مشخص خود باشد تا بتوانیم نقش درستی ایفا کنیم. برای نمونه ما با توجه به روندهای دنیا و نیاز جامعه بر روی یک اثر سرمایه‌گذاری کردیم و اگر رگولاتور بعدا بخواهد جلوی پخش اثر را بگیرد، این باعث آسیب به مجموعه می‌شود. رگولاتور باید در روز اول چهارچوب و زمین بازی را مشخص کند».

مدیرعامل سابق اسنپ: استارتاپ‌ها پیشرانِ ایجاد شغل برای جوانان هستند!

ژوبین علاقبند، مدیر عاملی است که در گذشته با حوزه حمل‌ و نقل (اسنپ) و در حال حاضر در میدان سلامت (لیان کپیتال؛ پلتفرم فروش آنلاین دارو) شناخته می‌شود. ژوبین علاقبند در سال ۹۶ همکاری خود را با اسنپ در جایگاه مدیرعامل آغاز کرد. علاقبند نقش مهمی در دریافت سهمیه بنزین برای تاکسی‌های اینترنتی و رسیدن به یک تفاهم با شهرداری برای افزایش جایگاه قانونی تاکسی‌های اینترنتی داشت. ژوبین علاقبند معتقد است در هر دو حوزه‌ فعالیت خود با رگولاتورها که شامل حمل‌ و نقل و سلامت می‌شود، چالش‌های زیادی داشته است. ژوبین علاقبند نقش استارتاپ‌ها را در ایجاد شغل بسیار موثر می‌داند و به حمایت از استارتاپ‌ها اشاره می‌کند. 

ژوبین علاقبند با توجه به تجربه‌ فعالیت در خارج از کشور معتقد است که در همه جای دنیا رگولاتورها از استارتاپ‌ها عقب هستند. او اشاره می‌کند: «زمانی که استارتاپ وارد فضایی نو می‌شود، ‌رگولاتور در یک فضای دیگر سیر می‌کند و از تحولات آگاهی ندارد؛ در نتیجه قوانینی تعیین نمی‌شود. در همه جای دنیا این درگیری بین استارتاپ‌ها و رگولاتور همیشه وجود دارد». 

مدیرعامل لیان کپیتال، طبق پژوهش‌های انجام شده در آمریکا، 50 درصد شغل‌های جدید را از استارتاپ‌های در حال رشد دانست. او تاکید می‌کند:«در کشور ما نیز استارتاپ‌های در حال رشد، بسیار زیاد هستند. زمانی که 50 درصد شغل‌های یک کشور بزرگ و بالغ مثل آمریکا از استارتاپ‌ها به وجود آمده است، باید رگولاتور اهمیت ویژه‌ای به آن‌ها بدهد. همچنین عقب نیفتادن از کشورهای دیگر باید جزو اهداف رگولاتور باشد و از آن غافل نشود».  

مدیرعامل شرکت ارتباطات آسیاتک؛ ما برای کارآفرینی و تاثیرگذاری در جامعه قدم برداشتیم 

محمدعلی یوسفی‌زاده فعالیت خود را در زمینه شبکه از سال ۱۳۷۴ شروع کرده است و طی این سال‌ها ارتباط و تعامل زیادی با رگولاتور فناوری اطلاعات و ارتباطات (Ict) داشته است. یوسفی‌زاده سال ۱۳۸۹ با آسیاتک مذاکره می‌کند و در سال ۱۳۹۰، در جایگاه سهام‌دار به آسیاتک ورود پیدا می‌کند. در طول ۱۲ سال مدیرعاملی یوسفی‌زاده، آسیاتک به یکی از مهم‌ترین بازیگران خدمات‌دهنده اینترنت تبدیل می‌شود. به گفته مدیرعامل آسیاتک، رگولاتوری حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران فراز و نشیب‌های بسیاری را داشته و هنوز به ثُبات نرسیده است. یوسفی‌زاده به ایجاد نظم‌دهی در وضعیت قانون‌گذاری تاکید جدی دارد و اشاره می‌کند که کارآفرینان با هدف درآمدزایی وارد بازار نشدند و برای کارآفرینی و تاثیرگذاری در جامعه قدم برداشته‌اند. 

مدیرعامل آسیاتک مدل موجود رگولاتوری را برای رشد و توسعه اکوسیستم کارآفرینی مفید نمی‌داند. وی اشاره می‌کند:«ما به تنظیم‌گری و نظم‌دهندگی نیاز داریم، سرعت تکنولوژی ممکن است باعث جلوگیری از چابکیِ رگولاتور شود. رگولاتور باید به توقعات و دغدغه‌های فعالان عرصه کارآفرینی اهمیت دهد. زیرا افرادی با دغدغه ایجاد کارآفرینی و فضای پویا وارد این محیط شده‌اند و باید به نیاز آن‌ها پاسخ مثبتی داده شود». 

محمدعلی یوسفی‌زاده راهکار موثر برای نزدیکی دولت و اکوسیستم کارآفرینی را فهم درست از اهداف کارآفرینان می‌داند. مدیرعامل آسیاتک اشاره می‌کند: «ما فقط برای پول قدم برنداشتیم و هدف ما کسب درآمد نیست، کارهای راحت‌تری وجود دارد که درآمدهای بیشتری دارد. ما برای کارآفرینی و تاثیرگذاری در جامعه قدم برداشتیم». 

رئیس سازمان فناوری اطلاعات: سرمایه اجتماعی یعنی اعتماد به بخش خصوصی!

امیر ناظمی در کنار کار تخصصی خود در سازمان فناوری اطلاعات، فردی آکادمیک و علمی است و در هفتمین رویداد چامه به صورت تخصصی به تاریخچه رگولاتوری، کارکردها و ابعاد آن می‌پردازد. ناظمی از جمله سیاست‌مردانی است که مخالف تشکیل رگولاتوری‌های متعدد در کشور است و به همگرایی حوزه رگولاتوری تاکید ویژه دارد. امیر ناظمی پژوهشگر حوزه سیاست‌گذاری فناوری است. ناظمی از سال ۹۷، تا پایان دولت دوازدهم رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران بود. تدوین کتاب «تنظیم‌گری رسانه‌های صوتی و تصویری نوین» از نمونه اقدامات او در حوزه قانون‌گذاری است. 

امیر ناظمی در ابتدای رویداد هفتم چامه، تاریخچه رگولاتوری را بررسی و وظایف رگولاتوری را در طول تاریخ شرح می‌دهد. از نظر ناظمی مهمترین وظیفه رگولاتور رعایت حقوق کاربران و ایجاد محیط رقابتی در اکوسیستم کارآفرینی است. رئیس سازمان فناوری اطلاعات همگرایی را یک اصل مهم در رگولاتوری مطرح می‌کند. او اشاره می‌کند: «ما باید بپذیریم که نمی‌توانیم رگولاتوری محتوا و حوزه ICT و ترافیک را جدا پیش ببریم. این جدایی یعنی سردرگم کردن یک کسب‌وکار». 

امیر ناظمی یکی دیگر از روندهای تاثیرگذار در رگولاتوری را استقلال رگولاتور از حکومت دانسته و اشاره می‌کند:«نهاد رگولاتور، باید از حکومت و دولت مستقل شود و دولتی نباشد. همچنین قانون‌گذاری مشارکتی شود، یعنی تعداد صندلی نمایندگان نهادهای خصوصی با دولتی برابر باشد». 

رئیس سازمان فناوری و اطلاعات، اعتماد به سرمایه اجتماعی را یک اصل می‌داند. او اشاره می‌کند: «تنهاترین چیزی که باید به آن اهمیت داده شود، سرمایه اجتماعی است. سرمایه اجتماعی یعنی اعتماد به بخش خصوصی. بخش خصوصیِ ما بیش از حد، نگاه اجتماعی و دغدغه‌های اجتماعی دارد. مشارکت دادن بخش خصوصی در اختیار دولت است و باید این اقدام را انجام دهد، اگر دولت به این سرمایه اجتماعی توجه نکند، شکست خواهد خورد».